Documentaire Michael Moore

Als je de nieuwe documentaire van filmmaker Michael Moore ‘’Planet of the humans’’ nog niet gezien hebt, moet je dat zeker doen. Milieuactivist Jeff Gibs onderzoekt de grenzen van groene energie en concludeert dat dit onze planeet niet gaat redden. Ook al zouden we dat graag willen.

Altijd hebben wij gedacht dat we moeten investeren in zonnepanelen en windmolens. Hoe sneller en meer, des te beter. Na het zien van deze documentaire hebben we onze twijfels.

Helaas blijken deze groene energiebronnen niet zo groen te zijn als we altijd dachten en lopen we op een dood spoor. Schrijnend is ook dat grote multinationals, banken en grote oliebedrijven weer vooraan staan en profiteren van de klimaatcrisis.

Zo ontvangen ze subsidies van de overheid en milieuorganisaties gaan hier blindelings in mee.

De coronacrisis regeert het nieuws, maar we vergeten dat de klimaatcrisis een veel groter probleem gaat worden voor de mensheid. Het baart ons zorgen dat het coronavirus klimaatverandering naar achteren drukt. Veel plannen en investeringen lopen nu gevaar zoals de ‘’Green Deal’’ van Timmermans om Europa in 2050 klimaatneutraal te maken. Tegelijkertijd zien we juist door corona de urgentie van het milieuprobleem nu de lucht schoner en gezonder wordt.

Hoe lang heeft de mensheid nog? Een vraag die gesteld wordt aan willekeurige mensen op straat in de documentaire van Michael Moore. Is het 100 jaar of een miljoen jaar. Moore laat zorgwekkende grafieken zien waarin zichtbaar wordt wanneer en hoe snel de groei van wereldpopulatie en wereldwijde consumptie tot stand is gekomen. Het heeft duizenden jaren gekost om tot een populatie van 700 miljoen mensen te komen en in 200 jaar is dit vertienvoudigd. Dit gaat samen met exploderende vervuilende consumptie. Gemiddeld is de consumptie tien keer per persoon gegroeid. In het Westen nog veel meer. Samen is de impact op aarde 100 keer groter dan slechts 200 jaar geleden. Grafieken veranderen van horizontale lijnen in verticale lijnen recht omhoog.

Soms helpt een visueel beeld om met de neus op de feiten gedrukt te worden. Hoe lang kan dit doorgaan? Eigenlijk weet je het antwoord al. Want al binnen 2 generaties is de aarde tegen zijn grenzen aan gaan lopen. Hoe staat het er dan voor over nog eens 200 jaar? Misschien is het al te laat voor een ommekeer.

Groene energie is helemaal niet zo schoon zo blijkt. Windmolens, zonnepanelen en biomassa zijn enorm vervuilend bij de productie ervan, laat Planet of the Humans zien. Zo zou het nog meer olie kosten dan dat er uiteindelijk bespaard blijft. Moore stelt dat de productie van zonnepanelen meer steenkool kosten dan wanneer je ze niet zou maken. Enorme oppervlaktes zijn ook nog eens nodig om alle panelen en molens op te zetten. Verder brengen deze alternatieve vormen ook relatief weinig groene energie op.

Schokkend is dat bij de productie van zonnepanelen en windmolens gigantische roofbouw wordt gepleegd op onze aarde. Het zorgt voor mijnbouw, ontbossing, vervuiling en uitputting. Ook is er uitstoot van fossiele brandstoffen, dit is alsnog noodzakelijk bij de productie. Daarbij is de levensduur kort, een zonnepaneel en windmolen gaat zo’n 20 jaar mee. Bijkomend groot probleem is dat het bergen restafval met zich mee brengt. Elk bedrijf dat suggereert 100% op wind en zon te draaien, vertelt niet de waarheid. Want er zal altijd back-up moeten zijn van kolen of gas. In deze documentaire van Michael Moore krijg je geen hoop. Integendeel, elk groen alternatief wordt de kop ingedrukt en blijkt verkeerd uit te pakken.

In 2018 bestond in Nederland slechts 7,4% van het totale energieverbruik uit hernieuwbare energie. Daarvan kwam maar liefst 61% uit biomassa. Nederland is een grootverbruiker van biomassa. Maar ook biomassa is niet heilig. Biomassa is het verbranden van hout, waarbij bossen gekapt worden. Er wordt gesteld dat als je naar het geheel kijkt, biomassa schoner is dan kolen of gas. Bomen die gekapt worden hebben CO2 opgenomen en in theorie voegt de verbranding geen CO2 aan de atmosfeer toe. Toch is biomassa niet schoon in de praktijk. Hout moet verscheept worden en grote productiebossen zijn nodig. Daarnaast kost het een boom wel 30 jaar tijd om te groeien.

Zelfs al zouden er bepaalde cijfers ontbreken of feiten niet kloppen in de documentaire van Michael Moore, dan nog zal de nodige groene energiewinst niet aan onze verslavende consumptiegedrag kunnen voldoen. Michael Moore opent zeker onze ogen en laat ons nadenken over groene energie. De focus zal niet alleen op windmolens en zonnepanelen moeten liggen. Zullen we ook kijken naar andere alternatieven en oplossingen?

Waarom heeft Moore het niet over kernenergie in Planet of the Humans? Wat zijn de voor- en nadelen hiervan? Misschien is nucleaire energie op dit moment onze enige uitweg om de uitstoot te verminderen. Of is er een beter alternatief? Moore biedt niet echt een oplossing om de wereld te voorzien van energie.

Wat zou dan wel een oplossing kunnen zijn. Misschien is het coronavirus een voorloper op een nog dodelijker virus. Normaal gesproken zorgt de natuur voor balans. Het zou de planeet in ieder geval helpen als de menselijke populatie flink wordt uitgedund.

Natuurlijk moeten we kijken naar ons eigen consumptiegedrag. Ons energieverbruik moet drastisch omlaag. De luxe levensstijl waar we vooral in het Westen gewend aan zijn moet eindigen. Minder vliegen en minder kopen. Minder consumeren betekent minder benodigde energie.

Krampachtig proberen we onze levensstijl in stand te houden door het zoeken naar bronnen van groene energie. Daar zit nu juist het probleem. Inmiddels zijn we simpelweg met te veel mensen dat jaarlijks ook nog eens toeneemt. Vlees blijven eten, onnodig veel vliegen en met gemak kopen we telkens nieuwe goedkope spullen die we meestal niet nodig hebben.

Kan het kapitalisme wel samengaan met het redden van het milieu? Volgens Gibbs zal dit nooit haalbaar zijn. Betekent dat dan het einde van het kapitalisme? Het kapitalisme heeft ons natuurlijk ook goede dingen gebracht. Voldoende voedsel, goede zorg, onderwijs en onderdak.

Maar helaas is deze exponentiële groei zo snel gegaan dat we het niet meer bij kunnen houden, laat staan onze aarde.

En nu moeten we in allerijl oplossingen zoeken om onze ‘’normale’’ levensstijl vast te kunnen houden op een duurzame manier. Dat kan toch niet? De maatschappij zal anders ingedeeld moeten worden. Als de prioriteit geld, economie en macht blijft, zal het nooit goed aflopen.

Volgens ons is zeker dat de verandering moet komen van de mensen zelf. Zolang wij niet inzien dat ons soort de aarde en onszelf vernietigt gaat er niets veranderen.

Bekijk hier de volledige documentaire van Michael Moore: ”Planet of the Humans” geregisseerd door Jeff Gibbs